คิดว่าหน่วยงานคอมพิวเตอร์ ต้องใช้เงินอ๊ะเปล่า?

เป็นการตั้งคำถามที่กวนประสาทมากทีเดียว (อันนี้รู้ตัว) ของมันแหงอยู่แล้ว ไม่ใช่แค่หน่วยงานคอมพิวเตอร์หรอกนะที่ต้องใช้เงิน แต่หน่วยงานอื่น ๆ ก็ล้วนต้องใช้เงินทั้งนั้นแหล่ะ

อย่างที่เรารู้กันว่าระบบเงินตราถูกพัฒนามาอย่างยาวนาน ซึ่งมันก็เกื้อหนุนอย่างดีกับระบบทุนนิยมที่เป็นอยู่ในทุกวันนี้ ทีนี้เราก็รู้กันอยู่ตามหลักชาวบ้านว่า เงินดี งานเดิน เงินไม่ดี งานไม่เดิน จริงแมะ?

หน่วยงานคอมพิวเตอร์เป็นหน่วยงานที่พิเศษถึงค่อนข้างพิเศษมาก ตรงที่ มันเป็นได้ทั้งศูนย์ต้นทุน หรือที่พวกระดับนโยบายมักจะเรียกว่า Cost Center และมันก็เป็นศูนย์กำไร หรือก็คือ Profit Center ได้ด้วย

ผมเองยังไม่เคยทำสถิติ และก็ไม่เคยนับด้วยว่า ประเทศไทยเรานั้นมีบริษัทสัญชาติไทยกี่ราย ที่หารายได้จากการผลิต, พัฒนา, สร้าง และบริการที่เกี่ยวกับซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ แต่เชื่อว่าถ้าเทียบกับบริษัททั้งหมด คงเป็นเปอร์เซ็นต์ที่น้อยมาก

นั่นย่อมแสดงว่าในประเทศไทยเรานั้น หน่วยงานคอมพิวเตอร์ในบริษัทต่าง ๆ ส่วนใหญ่จะเป็นศูนย์ต้นทุน หรือ Cost Center ซึ่งมีความหมายแย่ ๆ ว่า เป็นหน่วยงานที่สวาปามเงินทองที่บริษัทหามาได้นั่นเอง

สำหรับหัวข้อนี้ ผมจะเขียนถึงแต่การหาตังค์ของหน่วยงานคอมพิวเตอร์ในฐานะ Cost Center ครับ จะได้รู้ว่าการหาตังค์ให้หน่วยงานคอมพิวเตอร์ซึ่งเป็น Cost Center นั้นหายากยังไง

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจภาพก่อน ว่าคนในแต่ล่ะระดับมีหน้าที่อะไรบ้าง ดังภาพ

จากภาพจะเห็นว่าคนระดับนโยบายเท่านั้น ที่มีธุระต้องหาเงินเข้าหน่วยงานคอมพิวเตอร์ ตัวผมเองยังไม่มีโอกาสได้อยู่ในระดับนโยบาย แต่เนื่องจากคนระดับนโยบายซึ่งก็คือเจ้านายผมนั่นแหล่ะ มักมานั่งบ่น นั่งปรับทุกข์ เรื่องการจัดหางบประมาณเพื่อมาใช้จ่ายในหน่วยงานคอมพิวเตอร์ ผมก็เลยได้รับอานิสงค์ที่จะรู้ไปกับเค้าด้วย (เป็นการเตรียมตัวไปด้วยในตัว เผื่อฟลุ๊ก ฮิ ฮิ)

ปรกติแล้วหน่วยงานคอมพิวเตอร์มักได้รับงบประมาณในสัดส่วนที่จำกัด ในระดับหนึ่งอยู่แล้วครับ จากมติของที่ประชุมคณะกรรมการเพื่ออนุมัติงบประมาณ โดยหน้าที่ของคนระดับนโยบายในช่วงเวลาดังกล่าวก็คือ การประเมิณตัวเลขค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่จะเกิดขึ้นในหนึ่งปีงบประมาณหน้า

แล้วค่าใช้จ่ายที่ว่าควรมีอะไรบ้างล่ะ? ส่วนใหญ่ก็จะเป็นเงินเดือนและโบนัสของพนักงานในหน่วยงานคอมพิวเตอร์นั่นแหล่ะครับ พวกเราก็รู้นี่ เงินเดือนคนไอทีแพงจะตายชัก ถ้าวาดเป็นกราฟออกมาก็สูงปรี๊ด ๆ เลยล่ะ นอกจากนี้ก็มีค่าใช้จ่ายอันเกิดจากโครงการต่าง ๆ ที่ถูกเสนอมาจากระดับจัดการอีกทีนึง เช่น ของบซื้อ License Software, ของบซื้อ Server ตัวใหม่, ของบติดตั้ง Network, ของบจ้าง Consult เป็นต้น เห็นแมะ เงินทั้งนั้น

ทีนี้มีเรื่องจริงอย่างนึงที่เราต้องรับรู้ก็คือ ไม่ว่าองค์กรหรือบริษัทส่วนใหญ่ มักทำนิสัยเหมือนกันอยู่อย่างหนึ่ง นั่นก็คือ ตั้งงบประมาณแบบขาดดุลให้กับหน่วยงานคอมพิวเตอร์ หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ ปีหน้ามีค่าใช้จ่ายแน่ ๆ 100 บาท ก็เลยขอตังค์สำหรับปีหน้า 100 บาท แต่ดันได้ตังค์มาแค่ 70 บาท เวรกรรม แล้วอีก 30 บาทจะหาจากไหนล่ะเฟ้ย

แล้วคุณรู้มั้ยล่ะว่าหน่วยงานคอมพิวเตอร์ซึ่งเป็น Cost Center จะไปหาเงินมาจากไหน โฮ่ โฮ่ จะบอกให้ ก็ไปขอจากหน่วยงานอื่น ๆ ไง ไปขอแบ่งงบประมาณมาจากหน่วยงานอื่น ๆ ซึ่งตรงนี้เป็นทักษะของระดับนโยบายของหน่วยงานคอมพิวเตอร์ล้วน ๆ ครับ ว่าจะดำเนินกลยุทธ์ยังไง

ระดับนโยบายบางคนสุดยอดมาก มีวาทะศิลป์ชั้นสูง ลูกเล่นแพรวพราว ก็จะสามารถไถงบประมาณมาจากหน่วยงานต่าง ๆ ได้ โดยเฉพาะบางหน่วยงานที่ต้องใช้งานระบบคอมพิวเตอร์มาก ๆ ยิ่งโดนไถหนัก และส่วนใหญ่เมื่อไถมาได้แล้ว งบประมาณที่ได้มาบางครั้งได้มากกว่าที่ต้องการซะอีก

และเมื่อได้งบประมาณมาแล้ว ก็ต้องรีบกำหนดนโยบายต่าง ๆ ให้กับระดับจัดการ เพื่อให้ระดับจัดการไปสั่งงาน ใช้งานคนระดับปฏิบัติการ ให้ไปทำงานใช้หนี้บุญคุณหน่วยงานต่าง ๆ ที่อุทิศเงินงบประมาณมาให้ หรือที่เรียกว่าการไป “Support User” ต่อไป

เมื่อผมเขียนมาถึงตรงนี้แล้ว ก็จะทำให้คนซึ่งทำงานในหน่วยงานคอมพิวเตอร์เริ่มเข้าใจแล้วว่า ที่ทุกวันนี้คนในหน่วยงานคอมพิวเตอร์ได้เงินพิเศษ, ได้คอมพิวเตอร์เจ๋ง ๆ ใช้, ได้ไปฝึกอบรม และได้ไปดูงาน มันเพราะแบบนี้นี่เอง

และการที่บุคลากรของหน่วยงานคอมพิวเตอร์ ต้องไปบริการหน่วยงานต่าง ๆ ก็เพราะเหตุนี้นี่เอง เข้าใจแล้วก็ขยัน ๆ ทำงานกันหน่อยนะคับ 😛

[tags]งบประมาณ,หน่วยงาน,คอมพิวเตอร์,หน่วยงานคอมพิวเตอร์,บริการ,นโยบาย,จัดการ,ปฏิบัติการ[/tags]