เมื่อ 17 ปีก่อน ผมเป็นโปรแกรมเมอร์ที่เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมาก โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ผมเขียนจะสะอาด มีการกำกับหมายเหตุ มีการกำกับเลขรุ่น เขียนตามหลักการเชิงวัตถุ ถูกเขียนขึ้นเพื่อตอบสนองความซับซ้อนของโจทย์ปัญหาให้ได้ประสิทธิผล
ตอนนั้นผมสงสัย ผมสงสัยว่าทำไมผมจึงไม่ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ในขณะที่พี่อีกคนนึงซึ่งด้อยในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์มากกว่าผม กลับก้าวหน้ากว่ามาก หนำซ้ำยังได้รับความเชื่อถือจากผู้บริหารระดับเบื้องบนอีกต่างหาก
ภายหลังผมจึงเข้าใจ
การออกไปผจญโลกภายนอกในวิชาชีพคอมพิวเตอร์ (หรือวิชาชีพอื่น ๆ) มันต้องมีทักษะสำคัญ 5 ประการ คือ
1. ความรู้ทางทฤษฎี เช่น ความรู้ในทฤษฎีคอมพิวเตอร์ ความรู้ในผลิตภัณฑ์หรือบริการทางคอมพิวเตอร์ ความรู้ในกระบวนการทางคอมพิวเตอร์
2. ความเชี่ยวชาญในการปฏิบัติ เช่น ทักษะการเขียนโปรแกรม ทักษะการเขียนเอกสารวิเคราะห์ระบบ ทักษะการสร้างเอกสารเพื่อบรรยาย ทักษะการบรรยายนำเสนอ ทักษะการใช้งานผลิตภัณฑ์หรือบริการทางคอมพิวเตอร์
3. ความมีเสน่ห์ คือ มีบุคลิกภาพดึงดูดผู้คนให้เข้าหา หน้าตาอิ่มเอมไม่เศร้าหมอง พูดจาดีน่าเชื่อถือ น้ำเสียงไม่ขู่กรรโชก วาจาไม่ก้าวร้าว ไม่ยกตนข่มท่าน ไม่ชักสีหน้า รู้จักรักษาน้ำใจคน
4. ความเป็นผู้นำ คือ กล้าแสดงตัว กล้าอาสา กล้าออกรับแทนคนอื่น รู้จังหวะการเป็นผู้นำและผู้ตาม กล้าคิดกล้าตัดสินใจอย่างมีสติ เป็นที่พึ่งพาของผู้อื่น
5. การบริหารการเมือง คือ รู้จักจัดสรรผลประโยชน์ เพื่อแบ่งให้ตัวเองและผู้อื่น รู้จักการเข้าหาผู้คน รู้จักการประนีประนอม รู้จักใช้ทฤษฎีเกม รู้จักวิธีการพึ่งพาผู้อื่นอย่างเหมาะสม รู้จักการอ่านใจคนและอ่านพฤติกรรมคน
ผมมีข้อ 2 แค่ข้อเดียว ส่วนข้ออื่นด้อยหมด
ในขณะที่พี่คนนั้นเขาด้อยในข้อ 2 แต่มีดีในข้อที่เหลือทั้ง 4 ข้อ
มันก็เป็นดังนี้แล …
ผมอ่อนครบทุกข้อ ทำได้คือ ปลง